O pasado 20 de febreiro o Parlamento de Galicia aprobou por unanimidade (PP, PSdG e BNG) unha proposición non de Lei presentada por En Marea recollendo as demandas de VIgalicia e instando á Xunta a:

1. Avanzar na prestación de Asistencia Persoal para as persoas con diversidade funcional incrementando no inmediato as contías económicas da mesma.
2. Avanzar nesta prestación no marco da Convención Internacional sobre o dereito das persoas con discapacidade.
3. Trasladar ao Goberno do Estado a necesidade de mellorar a prestación, avanzando cara modelos que permitan a adaptación ás necesidades de cada individuo e que no marco do grupo de traballo do Imserso sobre a prestación de asistencia persoal, se estude a posibilidade de avanzar cara un modelo de autoxestión por parte das persoas usuarias.

Tras este importante recoñecemento, a Presidenta de VIgalicia reflexiona sobre a situación actual o que poder supor para os usuarios de asistencia persoal que este mandato do Parlamento se leve a cabo.

Qué supón para as persoas con diversidade funcional do noso país a aprobación desta proposición non de Lei o pasado 20 febreiro?

VIgalicia felicita ao Parlamento galego por ter chegado a un acordo por unanimidade e sacar adiante esta iniciativa. A finalidade é que o goberno tome nota dos desexos e da necesidade da cidadanía galega con diversidade funcional e avance na mellora da Asistencia Persoal, tomando as medidas que sexan idóneas para abandonar dunha vez por todas a situación de precariedade e de preocupación na que nos atopamos.

Con todo, nada vai cambiar nas nosas vidas se a administración galega fai caso omiso ao mandato do Parlamento. A nosa misión agora será estar en contacto co goberno para que se faga realidade este acordo, garantindo o dereito a Vida Independente coa asistencia Persoal que sexa necesaria, tal e como dispón o artigo 19 da convención ONU, que é de obrigado cumprimento dende hai case 10 anos .

Esta proposición ven a darlle un pulo a unha iniciativa que naceu, por iniciativa de VIgalicia, hai xa unha década. Que pasou neste tempo para que sexa necesaria unha nova iniciativa por parte do Parlamento de Galicia?

En febreiro do 2007 aprobouse no Parlamento, tamén por unanimidade, unha PNL para a implantación dun servizo de Asistencia Persoal. Foi a primeiro Parlamento do Estado en debater sobre este dereito humano, deixando atrás o modelo asistencial, caritativo.

Que pasou? Que despois dunha década seguimos estancados no modelo asistencial, de caridade, dependendo das nosas familias ou recluídos en centros residenciais, onde a vida humana carece de valor, onde o cliente, o que paga, está o servizo da organización. Estamos no mesmo punto de partida, reinvindicando unha Asistencia Persoal que sirva para vivir libremente en igualdade de oportunidades co resto dos cidadáns.

No proxecto piloto tiñamos concedidas 40 horas semanais libres de copago, en cambio no decreto do 2010 dispomos só 30 horas semanais con copago. Cinco horas de Luns a Sábado, iso nin serve para cubrir as actividades máis básicas, e os domingos, que facemos?, desaparecemos ou morremos?

O proxecto inicial, que un grupo de activistas vinculados ao Movemento de Vida Independente elaborou participando tamén os membros de Galicia, quedou desvirtuado. En cambio, en Madrid, Barcelona e Andalucía teñen un programa de vida independente que lles permite traballar, viaxar, ter unha familia, desenvolver a súa vida… O que hai en Galicia máis ben parece un programa de respiro familiar, no cal en vez de ir a un centro de día tes 30 horas de liberdade á semana, pero nada máis.

A asistencia persoal é unha cuestión de dereitos humanos. Que lles diría a todos aqueles representantes públicos que ven esta demanda como unha “queixa” sen máis?

Para empezar, o representante político que entenda isto como unha queixa sen máis é que non entendeu nada. A Asistencia Persoal autoxestionada, que é o que demandamos, non é un antollo, é un dereito, unha necesidade humana, unha ferramenta imprescindible para poder vivir en igualdade de condicións con calquera cidadán, non se ten que tomar como unha dádiva nin como caridade. O que temos agora como dereito non é asistencia persoal, é, como digo, un programa de respiro familiar ou da propia persoa con diversidade funcional. Ate cando imos ter que abusar dos nosos pais?, que incluso cando están enfermos teñen que botarnos unha man. Que vai pasar no momento en que non existan eses apoios informais? Porque xa pasou unha década e estamos coma no punto de partida. E, repito, canto tempo temos que agardar para ver cuberta esta necesidade humana sen ter depender dos nosos familiares? Temos que ir forzosamente a pasar o resto da nosas vidas a un centro residencial, a mal vivir e a recibir un trato inhumano como sabemos por múltiples testemuños? Antes tomo un lingotazo de cianuro.

O que boto de menos é máis visibilidade da Asistencia Persoal, a gran descoñecida pola sociedade. Cando escoito algún debate con algún representante público que no se continúa co enfoque asistencial e de coidados, e nin aparece a colación o modelo de vida independente. Sempre poñen o mesmo exemplo da necesidade de centros e prazas residenciais, sendo a Asistencia Persoal sempre esquecida, cando é a alternativa á institucionalización. Diríalle a calquera político ou funcionario que asuma esta cuestión como propia, non como un problema dunha minoría, e a continuación formularía a seguinte pregunta: gustaríache no momento de precisalo poder escoller entre ir a un centro residencial ou optar pola Asistencia Persoal autoxestionada, vivindo no teu entorno e sendo un membro activo da sociedade en función das túas posibilidades? Porque esa é outra, aos 65 anos, tal como está previsto no decreto, non tes dereito a ela.

Que opinión lle merece as consabidas propostas de copago por parte dos propios usuarios da asistencia persoal que se adoitan pór na mesa en todas as negociacións coas administracións públicas?

Establecer un copago en función da tua capacidade económica, tendo en conta o IPREM, que non deixa de ser un indicador de pobreza, é unha medida inxusta e discriminatoria, porque a Asistencia Persoal é unha ferramenta para garantir a vida independente, que nos pon en igualdade de oportunidades fronte ao resto de cidadáns, cubrindo unha situación de desvantaxe. Polo tanto, cando se establece un copago estase penalizando a nosa situación, desincentivando o acceso ao mercado laboral, e, en consecuencia, fomentando a pasividade e inactividade, todo o contrario da finalidade da Asistencia Persoal.

Unha vez posta en marcha esta mellora servizo galego de asistencia persoal, cales son os seguintes pasos a dar por VIgalicia para acadar o empoderamento real das persoas con diversidade funcional no noso país?

Primeiro o goberno galego ten que facer realidade o acordo parlamentario, incrementando as horas de Asistencia Persoal que sexan necesarias para levar a cabo unha vida independente. Esa foi a nosa reivindicación, que presentamos a todos os grupos parlamentarios, a das 77 horas semanais libres de copago, para todas aquelas persoas con diversidade funcional que o precisen, independentemente da súa condición e da súa idade. Unha vez acadado isto, veremos o seguintes paso a dar por Vigalicia, que será reivindicar outros moitos dereitos que nos son roubados cada día.

Autor: Carlos Pampillón